Jaarlijkse structuurkaarten voor het Noord-Hollandse duingebied
De duingebieden van Noord-Holland zijn dynamisch, soortenrijk en ecologisch van groot belang. Voor PWN, het drinkwaterbedrijf van Noord-Holland, en beheerder van deze gebieden, is goede monitoring van deze gebieden essentieel.
Om deze gebieden te beschermen en te beheren, is actuele kennis van vegetatiestructuren onmisbaar: hoe ontwikkelen zandverstuivingen zich? Waar breidt struweel zich uit? Hoe verandert de verhouding tussen bos, kruidenvegetatie en open water?
Om die vragen te beantwoorden, worden nu twee tijdrovende methodes ingezet:
- Eens per twaalf jaar wordt een volledige vegetatiekartering uitgevoerd, waarbij ook een structuurkaart wordt opgesteld.
- In een roulatieschema van zes jaar worden via een meetnet van zo’n 2000 punten aanvullende metingen gedaan.
Deze trajecten vragen samen jaarlijks de inzet van meerdere veldmedewerkers, en het opstellen van een compleet beeld duurt meerdere jaren. De informatie is zeer gedetailleerd, maar beperkt actueel.
Een snellere en actuelere aanpak
Samen met Spheer heeft PWN onderzocht hoe Carto ingezet kan worden om deze structuurkaarten op basis van satellietdata jaarlijks en geautomatiseerd te genereren. Daarbij worden (voorlopig) zeven klassen onderscheiden: water, zand, heide, kruidige vegetatie, struweel, loofbos en naaldbos.
Het doel is om een kaart te maken die snel inzicht geeft in de ruimtelijke verdeling van deze vegetatiestructuren, met voldoende resolutie om ontwikkelingen te signaleren op gebiedsniveau.
De ruimtelijke resolutie van Carto (10 meter) is grover dan veldmetingen, maar de tool biedt een belangrijk voordeel: de snelheid en herhaalbaarheid. Een eerste kaart ligt er binnen enkele minuten, en updates kunnen ieder jaar worden gegenereerd – zonder maanden veldwerk.
Zo ontstaat een extra bron van informatie waarmee trends in vegetatiestructuur sneller gesignaleerd kunnen worden, en patronen beter zichtbaar worden in de tijd. Door actuele structuurkaarten toe te voegen aan het bestaande instrumentarium, ontstaat een rijker beeld van hoe het landschap verandert.
Basis voor breder begrip
De kaarten vormen een aanvulling op het bestaande werk en kunnen onder meer bijdragen aan:
- Het in kaart brengen van lange termijn veranderingen in zandverstuivingen en struweelontwikkeling;
- Het volgen van trends in bosstructuren en open water;
Door deze structuurkaarten jaarlijks beschikbaar te maken, helpt Carto om sneller patronen te signaleren en vormt het een bruikbare ondersteuning in het bredere gebiedsbegrip van PWN.
PWN
PWN is verantwoordelijk voor de drinkwatervoorziening van ruim 800.000 huishoudens, bedrijven en instellingen, én voor het beheer van meer dan 7.800 hectare duinnatuur, waaronder het Noordhollands Duinreservaat en delen van Nationaal Park Zuid-Kennemerland.
